Doel van het spel
Het spel beëindigen met de meeste punten.
Setup
Vooraleer je begint aan de eigenlijke setup van het spel dien je eerst nog het Castillo in elkaar te knutselen, alsook de kiesschijven. Dit hoef je maar één keer te doen, de volgende spellen zijn deze elementen onmiddellijk beschikbaar.
De standaardsetup gebeurt voor vier of vijf spelers, als je met twee of drie het spel wil spelen, moeten er enkele aanpassingen gebeuren. Meer daarover later in onze review. Je kiest dus eerst en vooral de zijde van het spelbord met het correcte aantal spelers - standaard dus 4-5. Voor een standaardspel stop je de uitbreidingen (in totaal 14 actiekaarten) terug in het algemeen opbergdoosje. Er zijn ook 16 machtkaarten in een grijze achterkant, deze zijn ook een uitbreiding en niet nodig voor een standaardspel.
De actiekaarten die we wel zullen gebruiken ordenen we, zodat we stapels bekomen met één tot en met vijf afbeeldingen van meeples. De vijfde stapel - met vijf meeples - bestaat uit slechts één kaart. De overige stapels worden geschud en liggen gedekt in de buurt van het bord. Er zijn twee waardetabellen fiches, die leggen we naast het spelbord. De rondeteller wordt op '1' gezet. Het in elkaar geknutselde Castillo komt op de daarvoor bestemde plaats op het bord.
Nadat iedere speler een kleur gekozen heeft zet iedereen zijn scorepion op '0' op het scorespoor - dat is het spoor aan de rand van het speelbord. Iedere speler krijgt ook de 13 machtkaarten in zijn kleur en een kiesschijf.
De negen regiokaarten worden geschud. Er wordt er één omgedraaid en in deze regio wordt de koning gezet - de grote gouden meeple - en deze regio wordt ook de koningsregio genoemd - wanneer de koning van regio verandert, noemt die dan de koningsregio. Te beginnen bij een willekeurige speler wordt er nu een regiokaart getrokken. Die speler zet zijn Grande - meeple met het paard - en twee Caballero's - de gewone meeples - in die regio. Dan is het de beurt aan de volgende speler en zo gaan we door tot iedereen geweest is. Alle regiokaarten gaan dan terug in de doos.
Iedere speler krijgt zeven Caballero's, die komen in het hof van de speler terecht. Alle andere, 21 stuks, gaan naar de algemene voorraad, die de provincie wordt genoemd. Een startspeler wordt gekozen die de startspelerpion krijgt.
Spelverloop
Het spel duurt negen ronden. Na de derde, zesde en negende ronde is er een puntentelling. De spelers krijgen punten voor de meerderheden, en eventuele bonussen wanneer hun Grande of de koning in die regio staat.
Elke ronde bestaat uit een vast stramien. De verschillende fasen worden steeds in dezelfde volgorde doorlopen.
Eerst en vooral worden er - nieuwe - actiekaarten van de vier trekstapels getrokken. Overgebleven actiekaarten van de vorige ronde komen op de aflegstapel terecht. De vijfde stapel/kaart is steeds dezelfde - verplaats de koning.
Daarna moeten er machtkaarten gespeeld worden - de gekleurde kaarten met waarden één tot dertien. Beginnende bij de startspeler legt elke speler een machtkaart af. De volgende speler(s) mogen geen kaart leggen met een waarde die reeds gespeeld is.
Nadien worden de spelersbeurten uitgevoerd. De speler die de kaart met de hoogste waarde heeft gespeeld is eerst aan de beurt, daarna is het de beurt aan de speler die de daaropvolgend hoogste kaart heeft gespeeld enzovoort. Op de gespeelde kaarten staan meestal - altijd behalve bij de kaarten met de hoogste waarden - Caballero's afgebeeld. Die mogen genomen worden uit de provincie - algemene voorraad - en komen naar het hof van de speler. Als er niet meer genoeg in de voorraad zouden zijn, dan mogen die genomen worden uit de regio's, maar niet uit het Castillo.
De speler kiest dan een actiekaart. Die actiekaarten bestaan uit twee delen. Bovenaan staat de speciale actie die de speler mag uitvoeren - dus niet verplicht. Als de speler ervoor kiest om de actie uit te voeren, moet die zo volledig mogelijk uitgevoerd worden, ook als op sommige vlakken nadelig blijkt te zijn. Onderaan staan er afbeeldingen van Caballero's - één tot vijf. Dit is het maximum van meeples die de speler op het bord mag plaatsen. Wil hij eerst de meeples plaatsen en dan de speciale actie, of omgekeerd, dat kan de actieve speler zelf kiezen. Als de koningskaart - vijfde stapel - gekozen wordt door een speler, wordt de kaart, na het uitvoeren van de actie, gedekt gelegd naast de stapels kaarten. Is er een andere kaart gekozen, dan wordt die open op de aflegstapel gelegd.
Bij het plaatsen van de Caballero's moeten er wel enkele regels nageleefd worden:
- Er mogen enkel meeples uit het hof van de speler geplaatst worden, dus als je geen meeples hebt in het hof, kan je er geen plaatsen op het bord;
- Er mogen enkel Caballero's geplaatst worden in regio's naast de koningsregio;
- Caballero's mogen nooit geplaatst worden in de koningsregio;
- De spelers kiezen zelf hoe ze hun Caballero's verdelen over de beschikbare regio's;
- In plaats van de Caballero's in regio's te plaatsen, mogen spelers er ook voor kiezen om één of meer in het Castillo te plaatsen;
- Frankrijk en Portugal zijn geen regio's en dus ook geen speelgebied.
Het Castillo is een speciaal gebied op de kaart. Hier gelden ook bepaalde regels:
- Het Castillo is geen regio, dus een actiekaart met het kernwoord 'regio' is hier niet van toepassing;
- Als er Caballero's mogen verplaatst worden, mag dat nooit vanuit het Castillo;
- Als er Caballero's in het Castillo komen, moet de speler vermelden hoeveel hij er in doet;
- Alleen bij algemene puntentellingen - na ronde drie, zes, negen - of bij het spelen van bepaalde actiekaarten, mag de poort van het Castillo geopend worden. Spelers mogen ook niet kijken in het Castillo.
Er mogen geen meeples vanuit en naar de koningsregio verplaatst worden. Deze regel is ten allen tijde van toepassing. Er mag dus met andere woorden niets veranderen in de koningsregio zelf.
Nadat alle spelers aan de beurt geweest zijn, worden de open actiekaarten op de aflegstapel gelegd. De koningskaart is opnieuw beschikbaar. De speler die de laagste machtkaart heeft gespeeld krijgt de startspelerpion. De gespeelde machtkaart wordt op de persoonlijke aflegstapel gelegd. De rondeteller gaat één plaatsje vooruit. Als die in een veld komt waar een puntentelling op staat, worden de punten geteld. Alles begint opnieuw bij de eerste fase en gaat zo opnieuw door tot het einde van de puntentelling na de negende ronde.
Puntentellingen
Wanneer er een algemene puntentelling plaatsvindt, gebeurt die altijd op dezelfde manier.
Eerst en vooral zullen de spelers hun kiesschijf instellen. Iedereen doet dit in het geheim. De aangeduide regio ontvangt alle Caballero's die in het Castillo zitten van die speler. Let op: kies je de koningsregio, dan gaan die terug naar het hof. Dit gebeurt ook als een speler niet duidelijk aangeeft welke regio hij aangeduid heeft. De spelers tonen dan tegelijkertijd welke de aangeduide regio is.
Dan wordt het Castillo eerst geteld. Degene die de meeste Caballero's erin heeft geplaatst ontvangt vijf punten, de daaropvolgende drie punten en de daaropvolgende speler één punt. De scorepion wordt indien nodig verzet op het scorespoor. De Caballero's worden dan naar de aangeduide regio's verplaatst.
Daarna worden de punten per regio geteld. De speler die de meerderheid heeft, ontvangt de waarde op de eerste plaats, de daaropvolgende speler de waarde op de tweede plaats enzovoort. Opgelet: de Grande telt niet mee bij de telling. Als een speler de strikte meerderheid - dus ook geen gelijkstand - heeft in een gebied waar zijn/haar Grande staat, ontvangt die twee punten extra. De speler die de meerderheid heeft in de koningsregio ontvangt ook twee punten extra. Deze zijn cumuleerbaar. Bij een gelijkstand krijgen beide spelers de waarde van de volgende lagere rang.
Twee Spelers
Hierbij wordt de zijde van het bord gebruikt met de vermelding '2-3'. Nadat iedere speler een kleur heeft gekozen, wordt een derde kleur gekozen die een derde speler voorstelt. De machtkaarten in die kleur worden geschud. Ook hij plaatst Caballero's en verandert meerderheden, maar ontvangt geen punten.
De actiekaarten met twee en drie Caballero's worden samen geschud en vormen één stapel. Hierdoor zijn er vier stapels beschikbaar. De koning, Grandes en Caballero's worden op dezelfde manier op het bord gezet. Nadien worden de regiokaarten geschud.
In het begin van elke ronde worden er twee regiokaarten getrokken. In elk van die regio's komen twee Caballero's van de derde speler. Wanneer alle Caballero's op het bord staan, wordt deze stap overgeslagen. Als de koningsregio getrokken wordt, worden er geen geplaatst. De getrokken kaarten vormen een aflegstapel. Na elke algemene telling worden alle regiokaarten geschud.
Alvorens de spelers een machtkaart spelen, trekken ze eerst een kaart van de stapel van de derde speler. Daarna is het de beurt aan de startspeler. De derde speler kan nooit de startspeler zijn. De derde speler kiest de actiekaart met de meeste Caballero's op, van degene die nog over is. De actie wordt niet uitgevoerd, maar komt direct op de aflegstapel. De machtkaart van de derde speler wordt op het einde van de ronde ook afgelegd. Bij de tellingen tellen enkel de eerste twee waarden van de waardetabellen.
Drie Spelers
Het speelbord wordt met '2-3' naar boven gelegd. Je mag - dus moet niet - alle actiekaarten met twee of drie Caballero's samenvoegen en schudden zodat er vier stapels zijn. Bij de tellingen tellen enkel de eerste twee cijfers van de waardetabellen.
Uitbreidingen
De uitbreiding Nieuw Regentschap zorgt ervoor dat de vijfde kaart - de koningskaart - terug in de doos gaat en dat er een volwaardige vijfde stapel met actiekaarten ligt.
Er zijn ook enkele alternatieve actiekaarten die je in het spel kan voegen. Let wel op: voor elke kaart die je eraan toevoegt, moet je één kaart van de stapel willekeurig en gedekt uit het spel verwijderen.
In de uitbreiding Machtsverschuiving krijgt elke speler drie extra machtkaarten. Eentje daarvan geeft hij aan de speler links en deze voegt hij dan aan zijn hand toe. De speler mag geen totaal gespeelde waarde spelen die reeds gespeeld is. De kaart moet gespeeld worden nadat zijn Caballero's naar het hof gehaald zijn en voor de actiekaart gekozen is. Na de beurt worden de gespeelde kaarten op de persoonlijke aflegstapel gelegd.
Materialen
Het materiaal bestaat uit een hoop standaardkaarten, en minikaarten - de machtkaarten. Het bord is groot, mooi, duidelijk en dubbelzijdig. Het gebruikte materiaal is ook robuust en dient om een tijdje mee te gaan. Daarnaast hebben we nog een hele hoop houten componenten, waaronder de meeples voor de Caballero's en Grande, alsook de rondemarkeerder, koning en scoretoken. Eens de kieswijzers gemaakt zijn, zijn deze ook stevig en zullen deze een eindje meegaan.
Conclusie
El Grande is een symmetrisch, area majority spelletje met een biedsysteem, geherbergd onder de vorm van machtkaarten. Het komt er veelal op aan, om niet alleen 'je eigen spel' te spelen, maar goed op te letten wat de tegenstanders doen en wat ze eventueel van plan zijn. Is die ene actie te goed en wil je hem echt hebben? Dan speel je best een hoge kaart. Maar heb je wel nog genoeg Caballero's in je Hof om je tactiek uit te voeren? Indien niet, dan zal het misschien voor de volgende ronde zijn. Daarnaast moet je goed in het oog houden wat er gebeurt met de meeples op het bord: die van jezelf, je tegenspelers en de koning. De regels van het spel zijn op zich vrij simpel, het komt erop aan goed te anticiperen op de huidige situatie en hoe je die in je voordeel kan ombuigen.
Overzicht
| Speelduur | Een dik uurtje |
| Aantal Spelers | Twee tot vijf, aangeraden met meerdere spelers |
| Moeilijkheidsgraad | Gemakkelijk tot gemiddeld wegens het tactisch inzicht |
| Voor wie? | +12 is de vermelding, al kan het volgens ons reeds vanaf 10 jaar |
Wij danken 999 Games voor het ontvangen van een reviewexemplaar.